Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen ve büyük yıkıma neden olan depremden etkilenen iller arasında yer alan Adıyaman'da bir çok bina yıkıldı. Depremle birlikte sel sularına teslim olan Adıyaman'da olumsuz sağlık etkilerine yol açabileceğine dikkat çeken Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Adıyaman Şubesi Başkanı İbrahim Halil Aydın,"Son zamanlarda sıklığı artış gösterme eğiliminde olan aşırı yağışlar sonrası kentlerde yaşanan manzaralar bir kez daha plansız ve çarpık kentleşmenin, alt yapı sorunlarının nelere yol açabileceğini gözler önüne sermektedir. “Doğal afet” gibi görünen bu yağışların yol açtığı seller ve taşkınlar, aslında “insan eliyle” oluşan ve ülkemizde can kayıplarına yol açabilmektedir. Aynı zamanda sel felaketi olumsuz sağlık etkilerine yolda açmaktadır. Kentimizde ve Şanlıurfa da yaşanan manzaralarda kentimiz yeni bir tehditle karşı karşıya kalmaktadır. Çevrenin ve ekolojik sistemlerin tahribi, kentlerin insanı değil rantı önceleyerek planlanması başta insan yaşamının son bulması olmak üzere bulaşıcı hastalıklar gibi birçok olumsuz sağlık etkisi olan sellerin etkilerini gündeme getirmektedir.
Her zaman özenle yürütülmesi gereken koruyucu sağlık hizmetleri, sel sonrasında da aksatılmadan sürdürülmelidir."dedi.
Sel felaketi sonrası oluşan riskler ve uyarılar
Alınması gereken önlemleri sıralayan Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Adıyaman Şubesi Başkanı İbrahim Halil Aydın,"Sellerden sonra yeterli miktarda sağlıklı su sağlanması ve "atık su zararsız hale getirme" önem kazanmaktadır. Seller, su ve kanalizasyon sistemlerini bozabilmekte ve biyolojik ve kimyasal kontaminasyon oluşturabilmektedir. Katı atıkların ortada bırakılmayarak hızla toplanması önemlidir. Sel suları ile dağılan atıklar kirliliğe sebep olmakta, enfeksiyon riskini artırmaktadır. Sellerden sonra vektör üreme alanları genişlemektedir. Vektör ve kemirici kontrolü önemlidir. Selden etkilenen evlerde yaşayanlar her gün ziyaret edilerek sağlık sorunları izlenmeli, günlük temiz su sağlanmalı, klor tabletleri dağıtılmalı, fare ve benzeri kemiricilerin risk durumu değerlendirilmeli, aşılama hizmetleri aksatılmadan sürdürülmeli, özellikle gebe ve çocukların rutin aşıları aksatılmamalıdır. Sel sırasında toprak, çamur, vb. ile kirlenmiş, derin yarası olanların tetanos bağışıklaması yapılmalıdır. Geçici yerleşim yerlerinde ve benzer kalabalık ortamlarda, hava yoluyla bulaşan hastalıkların hızla yayıldığını unutmamak gerekir. Hava yolu ile bulaşan hastalıklara karşı uygun maske, mesafe ve temizlik kurallarına dikkat etmemiz gerekir. Yaşanan travmaların psikolojik etkileri için de hızla destek mekanizmaları kurulmalıdır. Sel alanlarından uzak durunuz, özel bir beceriniz yoksa kurtarma ve temizleme çalışmalarını engellemekten başka bir işe yaramayabileceğinizi unutmayınız. Yüksek yerlerde bulunmaya dikkat ediniz ve sel basmış yolda araç kullanmayınız. Aracınızdayken sel içinde kalırsanız, hemen aracı kapatınız ve yüksek bir yere çıkınız. Suyun 30 cm. yükselmesi araç üzerinde 700 kiloluk itmeye neden olur. 60 cm.lik yükselme bir aracı sürüklemeye yeter, unutmayınız. Dizinizi geçen suya girmeyiniz. Kopmuş elektrik tellerinden uzak durun ve ilgili yerlere bildiriniz. Sele bağlı ölümlerin önemli bir kısmı elektrik çarpması sonucu görülür, unutmayınız. Çocukların su birikintilerinde oynamasına izin vermeyiniz, kimyasal madde ya da kanalizasyon karışmış olabilir, unutmayınız. Elektrikli aletlere dokunmayınız, ıslak bölgelerde elektrikli alet kullanmayınız. Selden etkilenen binalarda el feneri kullanınız; yanıcı, patlayıcı madde riskine karşı kibrit, çakmak kullanmaktan kaçınınız.
Sel suyu ile bulaşmış olması olası taze sebze, meyve ve yiyecekleri yemeyiniz.
Kaynağını bilmediğiniz suyu kullanmayınız. İçilebilir özellikte olduğundan emin olmadığınız suları içmeyiniz. Sadece şişe suyu ya da önceden depoladığınız hazır gıdaları ve temiz suyu tüketiniz.
Gerektiğinde su temizliği için klor kullanınız. Klor piyasada hazır tabletler halinde satıldığı gibi, tablet bulunmaması halinde belli noktalara dikkat ederek kireç kaymağı ve çamaşır suyu gibi malzemelerden de elde edilebilir. Konu hakkında daha doğru bilgi edinmek için en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz. Sağlıklı olmayan suları diş fırçalama, tabak yıkama, yemek yapmak ve buz elde etmek amacıyla kullanmayınız. Sel sularının derinize temas etmesini engellemeye çalışınız.
Vücudunuzda bulunan açık yaralar sel suları ile temas ederse, bu bölgeyi temiz su ile yıkayınız ve bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Çocukların sel suları içinde veya sel suları ile kirlenmiş oyuncaklarla oynamalarına izin vermeyiniz. Sel sularına kanalizasyon karışmışsa, evin temizlenmesinde 9 ölçü suya 1 ölçü çamaşır suyu katılmış suları kullanınız. Temizleme sırasında lastik eldiven ve bot giyiniz." Şeklinde konuştu.
Kaynak : PHA
